Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał kluczowy wyrok w sporze dotyczącym przetwarzania danych dłużników przez banki po wygaśnięciu zobowiązań kredytowych. Decyzja ta potwierdza interpretację art. 105a ust. 3 Prawa bankowego i przesądza, że banki mogą przetwarzać dane klientów zalegających ze spłatą kredytów, ale tylko pod warunkiem wcześniejszego skutecznego poinformowania ich o tym zamiarze oraz odczekania 30 dni.
Prezes UODO wygrywa spór w NSA
W ramach postępowania NSA rozstrzygnął jedenaście spraw na korzyść Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), przy czym uchylił pięć wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA), a sześć podtrzymał. Tym samym zakończono trwający spór dotyczący wykładni prawa bankowego w zakresie przetwarzania danych dłużników.
Przetwarzanie danych dłużników – kluczowe zasady
Spór koncentrował się na kwestii, czy banki mogą bez zgody klienta przetwarzać jego dane objęte tajemnicą bankową po wygaśnięciu zobowiązania. NSA potwierdził, że jest to możliwe, ale pod ścisłymi warunkami:
- Bank musi skutecznie poinformować dłużnika o zamiarze przetwarzania jego danych oraz celu tego działania.
- Od momentu doręczenia tej informacji musi upłynąć co najmniej 30 dni, w trakcie których klient ma możliwość spłaty zaległości. Jeśli ureguluje dług w tym czasie, bank nie może przetwarzać jego danych w BIK.
- Bank ponosi ciężar dowodu skutecznego poinformowania klienta. Musi wskazać konkretną datę doręczenia informacji, a nie jedynie datę wysłania pisma.
NSA: „Poinformowanie” oznacza skuteczne doręczenie
NSA zwrócił uwagę, że ustawa mówi o „poinformowaniu” klienta, co oznacza skuteczne doręczenie informacji, a nie samo jej wysłanie. Banki mogą dostarczyć taką informację osobiście, listownie, przez pracownika banku lub drogą elektroniczną, o ile taka forma była przewidziana w umowie.
Sąd podkreślił, że jedynie data faktycznego doręczenia korespondencji stanowi początek 30-dniowego okresu, po którym bank uzyskuje prawo do przetwarzania danych dłużnika bez jego zgody. Nie wystarczy samo nadanie pisma listem poleconym ani[1] dołączenie kopii pisma jako dowodu.
Koniec sporu – jasne zasady dla banków i klientów
Decyzja NSA rozwiewa wszelkie wątpliwości dotyczące przetwarzania danych dłużników przez banki. Instytucje finansowe muszą dokładnie przestrzegać wymogów informacyjnych, a klienci zyskują pewność, że mają 30 dni na spłatę zaległości przed wpisaniem ich do bazy niesolidnych płatników. Orzeczenie to stanowi istotny krok w kierunku ochrony praw konsumentów oraz transparentności działań sektora bankowego.
