W Polsce od 1 stycznia 2025 roku system e-Doręczeń ma stać się obowiązkowym sposobem komunikacji dla większości instytucji publicznych, w tym administracji rządowej i jednostek samorządowych.
E-Doręczenia, będące cyfrowym odpowiednikiem listu poleconego, mają uprościć obieg dokumentów i ograniczyć korzystanie z tradycyjnej poczty. Mimo wielu korzyści, pojawiają się obawy, że osoby wykluczone cyfrowo mogą napotkać trudności w odbiorze ważnych dokumentów urzędowych.
Z danych wynika, że do tej pory tylko około 30% uprawnionych podmiotów zarejestrowało adresy do e-Doręczeń, a do pełnej gotowości pozostało niewiele czasu. Choć projekt nowelizacji ustawy przewiduje okres przejściowy do końca 2025 roku, co ma ułatwić jednostkom samorządu terytorialnego dostosowanie się do nowych przepisów, wielu obywateli – zwłaszcza starszych lub niekorzystających na co dzień z internetu – obawia się problemów z odbiorem dokumentów drogą cyfrową. Dla tych osób brak dostępu do odpowiednich narzędzi i umiejętności cyfrowych może oznaczać trudności w regularnym monitorowaniu e-Korespondencji, co potencjalnie prowadzi do istotnych opóźnień lub wręcz nieotrzymania ważnych pism.
Innym wyzwaniem są obawy osób, które sceptycznie podchodzą do przechowywania i przesyłania danych elektronicznych. Dla osób przywiązanych do fizycznych dokumentów, przejście na cyfrowe doręczenia może być postrzegane jako zagrażające ich poczuciu bezpieczeństwa. Przyzwyczajeni do odbioru tradycyjnych listów poleconych na poczcie, teraz mogą być zmuszeni do korzystania z cyfrowych narzędzi, co może podważać ich zaufanie nie tylko wobec tego systemu, ale i wobec całego aparatu urzędniczego.
Dodatkowo, instytucje publiczne muszą dostosować się do nowego systemu poprzez wdrożenie odpowiednich zabezpieczeń, podpisów elektronicznych i narzędzi archiwizacji, co wymaga czasu i zasobów. System e-Doręczeń jest oparty na publicznej usłudze rejestrowanego doręczenia elektronicznego (PURDE), a dla tych, którzy nie mają adresu elektronicznego, na usłudze hybrydowej (PUH), łączącej przesyłki cyfrowe i papierowe. Mimo to, skala zmian może wpłynąć na wydłużenie procesu dostosowania się do nowych wymogów, zwłaszcza dla mniejszych jednostek samorządowych.
Wprowadzenie e-Doręczeń ma przyspieszyć komunikację między obywatelami a administracją, ale jednocześnie uwidacznia problem cyfrowego wykluczenia i braku zaufania do rozwiązań elektronicznych. Klienci, którzy nie będą w stanie zaadaptować się do nowych rozwiązań lub obawiają się o bezpieczeństwo swoich danych, mogą odczuć negatywne skutki wprowadzanych zmian, co może wpłynąć na ich relację z instytucjami publicznymi.
