Projekt ustawy o jawności wynagrodzeń: rewolucyjne zmiany w Kodeksie Pracy

W dniu 5 grudnia 2024 roku do Marszałka Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie Kodeksu pracy, który może znacząco wpłynąć na transparentność wynagrodzeń w Polsce. Propozycja autorstwa posłów Koalicji Obywatelskiej zakłada wprowadzenie szeregu przepisów mających na celu zwiększenie jawności wynagrodzeń zarówno na etapie rekrutacji, jak i w trakcie trwania stosunku pracy.

Jawność wynagrodzeń: co się zmieni?

1. Obowiązek informowania o wynagrodzeniach w ofertach pracy
   Projekt przewiduje, że pracodawcy będą zobowiązani do podawania w ogłoszeniach rekrutacyjnych minimalnej i maksymalnej wysokości wynagrodzenia za oferowaną pracę. Informacje te mogą być negocjowalne, co również należy zaznaczyć w ogłoszeniu.
2. Prawo pracownika do informacji o wynagrodzeniach na równorzędnych stanowiskach
   Pracownicy zyskają prawo do wystąpienia z wnioskiem o ujawnienie średnich poziomów wynagrodzeń w ich firmie na stanowiskach równorzędnych, z uwzględnieniem podziału na płeć. Pracodawca będzie zobowiązany odpowiedzieć na taki wniosek w ciągu 14 dni.
3. Ochrona przed nierównością płacową
   Projektodawcy argumentują, że brak jawności w kwestiach wynagrodzeń szczególnie dotyka młodych pracowników oraz kobiety, którzy często znajdują się w niekorzystnej sytuacji negocjacyjnej. Nowe przepisy mają przeciwdziałać takim nierównościom.

Stan prawny obecnie

Obecne przepisy Kodeksu pracy nie regulują kwestii jawności wynagrodzeń. Przyjmuje się, że wynagrodzenie stanowi dobro osobiste pracownika, a klauzule poufności w umowach o pracę są zazwyczaj niewiążące. Ujawnienie wynagrodzenia przez pracodawcę bez zgody pracownika może stanowić naruszenie jego dóbr osobistych, co potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Kary za nieprzestrzeganie nowych przepisów

Pracodawcom, którzy nie udostępnią informacji o wynagrodzeniach na wniosek pracownika lub nie uwzględnią ich w ogłoszeniu rekrutacyjnym, grozić będą kary w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł. Dotyczy to także przypadków zatrudnienia nowego pracownika za wynagrodzenie niższe, niż podano w ofercie pracy.

Planowane wejście w życie przepisów

Projekt przewiduje, że zmiany wejdą w życie po sześciu miesiącach od ogłoszenia ustawy. Obecnie jest on na etapie opiniowania przez Biuro Legislacyjne oraz Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji. Proces legislacyjny może potrwać kilka miesięcy, ale autorzy projektu liczą na szybkie procedowanie.

Dlaczego te zmiany są ważne?

Autorzy projektu podkreślają, że brak jawności wynagrodzeń utrudnia zwalczanie dyskryminacji płacowej i obniża efektywność procesów rekrutacyjnych. W ich opinii, jawność wynagrodzeń nie tylko zwiększy przejrzystość rynku pracy, ale także poprawi zaufanie między pracownikami a pracodawcami.

Proponowane przepisy wpisują się w szerszy trend europejski dążący do zwiększenia przejrzystości w wynagrodzeniach, co ma na celu walkę z dyskryminacją i nierównościami na rynku pracy. Jeśli ustawa wejdzie w życie, Polska dołączy do krajów, które aktywnie promują politykę jawności wynagrodzeń.