Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK[1]) postanowił przyjrzeć się działalności firm organizujących pokazy handlowe po licznych skargach konsumentów, zwłaszcza seniorów. Kontrole przeprowadzone w całej Polsce ujawniły liczne nieprawidłowości, co doprowadziło do nałożenia kar o łącznej wartości ponad 3,6 mln zł na trzy przedsiębiorstwa. Działania UOKiK mają na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami podczas sprzedaży bezpośredniej.
Wzmożone kontrole pokazów
W 2023 roku UOKiK przeprowadził kontrole 27 pokazów handlowych, w których 20 odbyło się w formie “tajemniczego klienta”. W wyniku tych działań stwierdzono naruszenia praw konsumentów, zwłaszcza wobec osób starszych. W przypadku ośmiu przedsiębiorstw skierowano zawiadomienia do prokuratury, a w trzech przypadkach nałożono surowe kary finansowe. Najwyższe dotyczyły spółki Redice, która została ukarana na łączną kwotę ponad 1,8 mln zł. Również firmy Healthy Life i Better Life Technology otrzymały kary za podobne nieuczciwe działania.
Nieuczciwe praktyki wobec seniorów
Jak podkreśla Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK, nieuczciwe firmy często celują w osoby starsze, zapraszając je na pokazy pod fałszywymi pretekstami, np. darmowych badań medycznych. Na miejscu konsumenci są namawiani do zakupu produktów, rzekomo oferowanych po okazyjnych cenach, podczas gdy rzeczywiste koszty często przekraczają rynkowe wartości. W niektórych przypadkach przedstawiciele firm nakłaniali do podpisania umów kredytowych lub przyjmowali płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy, co jest niezgodne z prawem.
Nowe przepisy w ochronie konsumentów
W odpowiedzi na rosnącą liczbę skarg, od stycznia 2023 roku obowiązują nowe przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Firmy prowadzące sprzedaż poza siedzibą nie mogą przyjmować płatności ani[2] zawierać umów kredytowych przed upływem ustawowego terminu na odstąpienie od umowy. Każda umowa zawarta w takich okolicznościach, np. na pokazach czy podczas wycieczek, może zostać unieważniona przez konsumenta.
Rygor natychmiastowej wykonalności
Decyzje UOKiK, choć nieprawomocne, zostały objęte rygorem natychmiastowej wykonalności, co oznacza, że firmy muszą natychmiast zaprzestać stosowania nieuczciwych praktyk. Prezes UOKiK zapowiada dalsze działania, aby jeszcze skuteczniej chronić konsumentów przed oszustwami w sprzedaży bezpośredniej.
Kontrole UOKiK to ważny krok w walce z nieuczciwymi praktykami handlowymi, które dotykają przede wszystkim osoby starsze i najbardziej narażone na manipulacje.
