Miniony rok urzędowania Mirosława Wróblewskiego na stanowisku Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) obfitował w liczne inicjatywy, które miały na celu wzmocnienie świadomości społecznej dotyczącej znaczenia ochrony danych osobowych oraz zapewnienie skutecznego egzekwowania przepisów w tej dziedzinie. Wróblewski, który objął urząd 26 stycznia 2024 roku, od początku swojej kadencji podkreślał, że ochrona danych osobowych to nie tylko kwestia techniczna, ale przede wszystkim zarządcza, wymagająca podejścia opartego na analizie ryzyka.
Ochrona danych w kontekście AI
Jednym z kluczowych obszarów zainteresowania Prezesa UODO w 2024 roku była ochrona danych w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji (AI). Wróblewski aktywnie uczestniczył w debatach na temat wyzwań związanych z wykorzystywaniem danych osobowych do trenowania modeli AI, zwłaszcza w świetle przyjętego przez Unię Europejską Aktu o sztucznej inteligencji (AI Act). Podkreślał, że nowe regulacje stanowią istotny krok w kierunku kompleksowego uregulowania tej dziedziny, ale jednocześnie wymagają stałego monitorowania i dostosowywania praktyk ochrony danych do dynamicznie zmieniającego się środowiska technologicznego.
Zdrowie
Wróblewski zwracał również uwagę na szczególną wagę ochrony danych osobowych w sektorze zdrowia, gdzie dochodzi do licznych naruszeń i wycieków danych. W ramach działań edukacyjnych UODO zorganizowało szereg szkoleń i konferencji skierowanych do środowiska medycznego, w tym wydarzenie poświęcone robotyce medycznej i wykorzystaniu danych w nowoczesnych technologiach medycznych. Działania te miały na celu podniesienie świadomości wśród pracowników służby zdrowia oraz dostarczenie im praktycznych narzędzi do skuteczniejszej ochrony danych pacjentów.
Dane osobowe nieletnich
Kolejnym ważnym obszarem działań Prezesa UODO była ochrona danych osobowych nieletnich. W kwietniu 2024 roku Wróblewski podpisał porozumienie z Rzecznikiem Praw Dziecka, Moniką Horną-Cieślak, w sprawie współpracy na rzecz inicjatyw edukacyjnych i badawczych dotyczących ochrony danych dzieci i młodzieży. Współpraca ta zaowocowała m.in. wydaniem poradnika „Prawo do prywatności a wizerunki dzieci w internecie”, opracowanego we współpracy z Fundacją Orange. Prezes UODO zwracał również uwagę na konieczność dostosowania przepisów tzw. ustawy Kamilka do standardów ochrony danych osobowych, apelując do ministra sprawiedliwości o wprowadzenie odpowiednich zmian.
Wróblewski aktywnie uczestniczył w procesach legislacyjnych, zgłaszając uwagi do projektów ustaw, które mogły wpłynąć na przetwarzanie danych osobowych. Współpracował z ekspertami z Polskiego Towarzystwa Legislacji oraz Rządowego Centrum Legislacji, aby zapewnić, że nowe regulacje prawne będą uwzględniały zasady ochrony danych. Wśród zgłoszonych przez niego uwag znalazły się m.in. propozycje zmian w ustawie o ochronie sygnalistów, które miały na celu usunięcie niekonsekwencji w przepisach dotyczących anonimowości osób zgłaszających naruszenia.
Nie obyło się bez kar
W minionym roku Prezes UODO nałożył również szereg kar na podmioty naruszające przepisy RODO. Jedną z najgłośniejszych decyzji było ukaranie mBanku kwotą ponad 4 mln zł za niezawiadomienie klientów o wycieku ich danych. Kolejną znaczącą karą było ukaranie Prokuratury Krajowej za ujawnienie danych osoby pokrzywdzonej podczas konferencji prasowej. Wróblewski podkreślał, że takie działania mają na celu nie tylko ukaranie naruszeń, ale także edukację społeczeństwa i podmiotów przetwarzających dane.
W ramach działań promocyjnych i edukacyjnych UODO w 2024 roku zorganizowało akcję „UODO rusza w kraj”, której celem było lepsze zrozumienie lokalnych problemów związanych z ochroną danych osobowych. W trakcie ogólnopolskich spotkań z mieszkańcami oraz władzami samorządowymi pracownicy UODO mogli poznać specyfikę wyzwań, z jakimi mierzą się lokalne społeczności. Ponadto, w czerwcu 2024 roku Wróblewski powołał Społeczny Zespół Ekspertów, który ma wspierać UODO w realizacji jego zadań, w szczególności w zakresie doradztwa i opiniowania spraw związanych z ochroną danych.
Prezes UODO aktywnie uczestniczył również w pracach Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD), biorąc udział w jedenastu posiedzeniach tego organu. Dzięki temu Polska miała realny wpływ na kształtowanie rozwiązań i opinii dotyczących ochrony danych w skali europejskiej.
Podsumowując, rok 2024 był okresem intensywnych działań Mirosława Wróblewskiego na rzecz wzmocnienia ochrony danych osobowych w Polsce. Jego aktywność obejmowała zarówno działania edukacyjne, jak i egzekucyjne, a także współpracę z instytucjami krajowymi i międzynarodowymi. Wróblewski zapowiedział, że w 2025 roku priorytetem UODO będzie skuteczne egzekwowanie przepisów o ochronie danych oraz dalsze działania edukacyjne, zwłaszcza w kontekście nowych technologii i wdrażania unijnego Aktu o zarządzaniu danymi.